SİNANPAŞA KÜLLİYESİ

 

SİNANPAŞA KÜLLİYESİ

Osmanlı Sadrazamı Koca Sinan Paşa (5. bük.) tarafından Yenişehir ilçe merkezinde yaptırılmış külliye. Bir cami, bunun kuzeyinde kervansaray ve imaret ile doğusunda 

(kalıntılarından arasta olduğu anlaşılan) bir yapıdan oluşmaktadır. 

Külliyenin, XVI. yüzyılın ikinci yansında, Bursa kuzeyi bölgesinin Hac yolu başlangıç noktalarından olan Yenişehir'de, hacı adaylarına kolaylıklar sağlanması amacıyla yaptırıldığı kabul edilmektedir.

Topkapı Sarayı'ndaki Koca Sinan Paşa arşivinde bulunan 

Recep 980 H. (Kasım 1572) tarihli bir hüccette, külliyenin yapılacağı arazinin kervansaray, imaret ve cami yapımı için Paşa'ya verilmiş olduğu belirtilmektedir.

Halk arasında Kurşunlu Han Camisi adıyla anılan Koca Sinan Paşa Camisi, kareye yakın dikdörtgen planlı asıl ibâdet mekânı ile, üç bölümlü son cemaat yerinden oluşmaktadır. 

Asıl mekân, kuzey ve güneyinden kemerlerle bölünerek kareye dönüştürülmüş ve bunun üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür.

 Kubbenin oturduğu kademeli sekizgen kasnağın doğu, batı ve güney cephelerinde sivri kemerli ve şebekeli birer pencere bulunmaktadır. 

Ana mekânın kuzey duvarı ekseninde giriş kapısı ile bunun iki yanında birer; 

doğu, güney ve batı cephelerinde de altlık ve üstlük ikişer pencere vardır. 

Mihrap nişinin kavsarası yedi sıra mukarnasla bezenmiş ve dikdörtgen bir çerçeve içine alınmıştır. 

Son cemaat yerinin orta bölümü dar, doğu ve batı bölümleri daha geniştir; her üç bolüm de aynalı tonozla örtülmüştür.

Minare, ana yapının kuzeybatı köşesindedir. Kübik kaideli, prizmatik üçgen pabuçları olan, 

silindirik gövdeli ve tek şerefelidir. Şerefe altında yedi sıra testere dişi vardır.

Yapının doğu, güney ve batı cepheleri moloz taşla örülmüş; 

kuzey cephesi ve son cemaat yeri onarımı sırasında kesme taş kullanılmıştır.

 Yapının çeşitli yerlerinde ve minaresinde, 

çeşitli renk ve desenlerde XVI. yüzyıl İznik çinileri ve özgün kalem işi süslemeler bulunmaktadır.

Bazı kaynaklarda 'medrese" olarak anılmasına karşın, 

caminin kuzeyinde yer alan yapı bir kervansaray olup, 

Hac yolculuğuna çıkacak hacı adayları için barınma ve 

yanındaki imaretle birlikte beslenme mekânı olarak yaptırılmıştır.

 Tek sıra halinde, yaklaşık kare planlı ve eş boyutlu üç eyvan ile dört kapalı mekândan oluşmaktadır.

Özgün yapısı bir ölçüde bozularak onarılmış ve öğrenci yurdu haline getirilmiştir.

Kervansarayın kuzeydoğusunda yer alan (L) planlı bir yapıdır. 

Bu yapının doğu kanadına bitişik olan ve çağdaş döneme ancak bazı kalıntıları gelebilen yapı,

 "arasta" (çarşıda aynı tür ticaret yapan esnafın topluca bulunduğu bölüm) olarak nitelendirilmektedir.